Σήμερα 16 Ιουλίου εορτάζει ο Άγιος Ιερομάρτυς Αθηνογένης. Είναι άγνωστος στους υπόλοιπους Συναξαριστές και αναφέρεται μόνο από τον Όσιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, ο οποίος υποθέτει ότι πρόκειται για τον ποιητή του ψαλλόμενου ύμνου κατά τον Εσπερινό «Φως ιλαρόν αγίας δόξης…». Αυτό αναφέρει από παράδοση και ο Μέγας Βασίλειος: «Ει δε τις και τον ύμνο Αθηνογένους έγνω, ος ώσπερ τι άλλον εξιτήριον τοις συνούσιν αυτώ καταλέλοιπεν, ήδη προς την διά πυρός τελείωσιν, οίδε και την των μαρτύρων γνώμην, όπως είχον περί του Πνεύματος».
Ο Άγιος Αθηνογένης γεννήθηκε στην Σεβάστεια της Καππαδοκίας από γονείς ενάρετους και ευσεβείς Χριστιανούς, άθλησε δε στα χρόνια του αυτοκράτορος Διοκλητιανού (284 – 305 μ.Χ.). Λόγω της βαθιάς μορφώσεως, του θερμού ζήλου για το κήρυγμα του Ευαγγελίου και των άλλων αρετών του, εξελέγη Επίσκοπος Πηδαχθόης (ή Πηδαχθείσης), αφού αναδείχθηκε υπέροχος διδάσκαλος του θείου Λόγου και πιστός τηρητής των εντολών του Χριστού. Στον διωγμό που κινήθηκε τότε εναντίων των Χριστιανών, ο ηγεμών Φιλόμαχος συνέλαβε τον Αθηνογένη, και τους δέκα μαθητές του, τον Ρηγίνο, τον Μαξιμίνο, τον Πατρόφιλο, τον Άμμωνα, τον Θεόφραστο, τον Κλεόνικο, τον Πέτρο, τον Ησύχιο και άλλους δύο και αφού σκληρά τους βασάνισε, τους θανάτωσε δι’ αποκεφαλισμού.
Ναός αφιερωμένος στον Άγιο Αθηνογένη υπήρχε κατά τον 9ο αιώνα μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, κείμενος έξω της Ελεφαντίνης πύλης των ανακτόρων. Το 1140, αναφέρεται μοναχός προσκαθήμενος στη Μονή του Αγίου Αθηνογένους.
Απολυτίκιον. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Χρίσμα άγιον, εισδεδεγμένος, Μάρτυς ένθεος, του Λόγου ώφθης, Αθηνόγενες αθλήσας στερρότατα, και ως θυσίαν αυτώ προσενήνοχας, των φοιτητών σου δεκάδα την πάνσεπτον· μεθ’ ων πρέσβευε, δοθήναι τοις σε γεραίρουσι, πταισμάτων ιλασμόν και μέγα έλεος.
Κοντάκιον. Ήχος β’. Τοις των αιμάτων σου.
Ιεραρχήσας αμέμπτως τω Κτίσαντι, μαρτυρικόν ολοκάρπωμα πέφηνας, συν μαθηταίς ομού θυόμενος, οία ποιμήν συν αμνοίς Αθηνόγενες· μεθ’ ων θείας δόξης επέτυχες.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις Αθηνόγενες ιερέ· συ γαρ αναιμάκτως, τη Τριάδι ιερουργών, αίματι ιδίω, αθλητικώς ετύθης, συν Μαθητών δεκάδι, τω σε δοξάσαντι.
